Leopold Stokowski – From The Polish Radio Archives

Kolejny album w serii FROM THE POLISH RADIO ARCHIVES.

Serię wydawaną przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia wymyślili i jej kolejne pozycje opracowują: Marcin Gmys – Dyrektor Polskiego Radia Chopin i Jakub Puchalski – jeden z głównych głosów tego programu. Na wiele lat przed rozpoczęciem pracy w Polskim Radiu obaj panowie już się umawiali, że kiedyś przetrząsną muzyczne archiwa stacji w poszukiwaniu zapomnianych, wybitnych nagrań. Od trzech lat swoje młodzieńcze pomysły wcielają w życie.

W roku 1959, kiedy liczący 77 lat Leopold Stokowski pojawił się w kraju swoich przodków po raz pierwszy, by poprowadzić polskie orkiestry (wcześniej, w latach 20., był jedynie w Polsce prywatnie, przejazdem), gościliśmy jednego z najbardziej nowatorskich i uznanych dyrygentów XX wieku, znanego jako niezmordowany propagator nowej muzyki, mającego na swym koncie kilkadziesiąt prawykonań kompozytorów z całego świata. Stokowski był także niezrównanym popularyzatorem muzyki, co zaprowadziło go do Hollywood i ostatecznie przyniosło w 1941 roku Honorowego Oscara za muzykę do filmu „Fantasia”, wyprodukowanego przez Disneya.

Wizyty artysty w Polsce, w latach 1959 i 1960, stanowiły prawdziwe wydarzenia artystyczne i wyraziste świadectwo, że kultura polska, mimo ponurych czasów, nie daje się wymazać z mapy świata. Wybór przez Stokowskiego do swych koncertów dzieł polskich kompozytorów podkreślił tylko ich uniwersalne znaczenie i wartość. W ówczesnych relacjach z występów Stokowskiego w Polsce dominowały zachwyt i entuzjazm.

Na płycie „Leopold Stokowski in Poland” znajdziemy, nigdy wcześniej nie udostępnione fonograficznie, jedyne i niepowtarzalne kreacje „Bajki” Stanisława Moniuszki i „Stabat Mater” Karola Szymanowskiego, a także „I Symfonii” Witolda Lutosławskiego. Co prawda ten ostatni nie był zadowolony z interpretacji utworu, ale być może niechęć kompozytora należy złożyć na karb czasu, który minął od wymyślenia i opracowania ostatecznej wersji tej jednej z pierwszych kompozycji Lutosławskiego.

Dla każdego, kto włoży ten krążek do odtwarzacza, ciekawostką będą rozpoczynające płytę zapisy dźwięków z powitania Leopolda Stokowskiego w Polsce, w maju 1959 roku i płytę kończący krótki wywiad ze Stokowskim, przeprowadzony również w maju 1959 przez Witolda Stankowskiego z Polskiego Radia, w warszawskim Hotelu Bristol.