From The Polish Radio Archives [Eugeniusz Morawski – Kompozytor Wyklęty]

Eugeniusz Morawski – kompozytor wyklęty.

Złożony z trzech płyt CD album stanowić będzie najbardziej reprezentatywną w dotychczasowej (i zresztą bardzo niedługiej, bo datowanej zaledwie na ostatnią dekadę) historii fonografii retrospektywę twórczości kompozytorskiej Eugeniusza Morawskiego (1876-1948). Morawski, rówieśnik Mieczysława Karłowicza i Feliksa Nowowiejskiego, nieco starszy od Karola Szymanowskiego (ur. 1882), w ocenie współczesnych muzykologów polskich i niemieckich stanowi najwybitniejszą osobowość kompozytorską właśnie obok Karłowicza i Szymanowskiego.

Niestety aż 75 procent dorobku kompozytorskiego Morawskiego przepadła podczas Powstania Warszawskiego. Na płytach przedstawione zostaną 3 ocalałe z wojennej pożogi poematy symfoniczne (Don Quichotte, Nevermore i Ulalume) oraz 2 wybitne partytury baletowe – Świtezianka i Miłość, przy czym druga z nich – stanowiąca opus magnum Morawskiego – szerokiej publiczności zostanie zaprezentowana po raz pierwszy.

Niemal zupełne nieistnienie tej twórczości w świadomości słuchaczy spowodowane było środowiskową anatemą wydaną na Morawskiego przez muzykologów i kompozytorów związanych z Karolem Szymanowskim, z którym w latach 30. XX stulecia Morawski był skonfliktowany. Warto zaznaczyć, że Eugeniusz Morawski był nie tylko twórcą i organizatorem życia muzycznego (prężnie działał jako rektor warszawskiego Konserwatorium i był jednym z gorących  zwolenników idei Konkursu Chopinowskiego), ale także działaczem politycznym związanym z kręgami Józefa Piłsudskiego (jako członek Frakcji Bojowej PPS). W 1908 r. pojmany za przygotowywanie zamachu na jednego z oficerów carskiej policji i osadzony w Warszawskiej Cytadeli, został skazany na zesłanie, ale ostatecznie jedynie wydalono go z cesarstwa rosyjskiego, by przez ponad 20 kolejnych lat działać na emigracji w Paryżu. W czasach PRL-u, jako twórca kojarzony z kręgami sanacji. Morawski został wręcz programowo usunięty z podręczników historii muzyki polskiej 1. połowy XX stulecia, a szczególnie ponuro w sprawie bezpodstawnego oczerniania Morawskiego zapisali się Jerzy Waldorff i Zygmunt Mycielski.

Niniejszy projekt stanowić będzie czwartą część (vol. 4) z zainicjowanej w 2018 r. przez Polskie Radio Chopin serii „From the Polish Radio Archives” (2 wcześniejsze płyty z serii poświęcone Witoldowi Małcużyńskiemu i Mieczysławowi Horszowskiemu zdobywały nominacje do International Classical Music Award w latach 2018-2019 oraz „Fryderyka” 2019).