12 Groszy

Ponieważ w tytułowej piosence zostałem nie bez sarkazmu wyzwany przez Kazika do tablicy, jako ten “co się na muzyce zna”, nic mi innego nie pozostało, jak zrecenzować tę płytę. No, i teraz każdy mnie posądzi o podlizywanie się, ale muszę uczciwie stwierdzić, że najnowsza produkcja naszego rockowego moralnego kaznodziei po prostu mi się podoba. Co więcej uważam, że jest to najlepszy jego album od czasów „Spokojnie” Kultu z ’88 r.

Solowe albumy Kazika przyjęło się określać, nie do końca zasadnie, rapowymi i dobrze, że 12 groszy w końcu ostatecznie łamie ten schemat. Jest to bowiem płyta, którą śmiało mógłby firmować Kult i podpisanie jej przez Kazika wynika raczej z braku w nagraniach dwóch podstawowych muzyków zespołu. Głównym atutem albumu jest jego różnorodność. Stanowi on podsumowanie muzycznych fascynacji Kazika w latach 90. (hip hop, hardcore, trip hop, jest też pop i zakręcony jass, a nawet psychodelia). Większą uwagę niż wcześniej autor poświęcił czysto muzycznym rozwiązaniom, na co zapewne miał wpływ udział nietuzinkowych gości w osobach: klarnecisty Jerzego Mazolla (ten od sceny jassowej) i mistrza skreczowania DJ-a Feel X (Kaliber 44). Sam Kazik zajął się samplami.

Pozostali muzycy to stali współpracownicy Kazika: basista Jeżyk, pałker Szczota, gitarzysta Burza, i właściciel wytwórni S.P., wyjący gitarzysta i klawiszowiec Sławek Pietrzak. Na klawiszach pojawia się również Andrzej Rewak, który zrealizował 12 groszy, co wyraźne urozmaiciło znane nam brzmienie płyt Kultu i Kazika, które dotychczas budował Wojciech Przybylski.

Tekstowo również jest nieźle i różnorodnie. Kazik nabrał dystansu do swojej misji i poza utworem tytułowym (jedna z jego najlepszych piosenek zaangażowanych), “Jak bardzo możesz zmienić się…” (moralitet o kurwieniu się muzyków) i “Mój los” (świetny muzycznie) reszta nie jest już tak poważna jak wcześniejsze Kazikowe kazania. Pojawiła się nuta kpiny i absurdalnego humoru (fantastyczna spowiedź oprawcy w “Przesłuchiwałem całą noc”), dzięki czemu najnowsze piosenki przestały przypominać gazetowe felietony o ograniczonej aktualności. Tekst “Nie mam nogi” przypomina mi wręcz wiersze taty Kazika. W dodatku tylko we fragmencie “O, kuchwa” dostaje się Kościołowi. No, ale wybory za pasem…
(Autor: Grzegorz Brzozowicz / Machina 1997)