Alla Polacca! Elsner. Dobrzyński. Chopin For Four Hands

Muzyka Chopina, Elsnera i Dobrzyńskiego, 150-letni angielski fortepian i małżeński duet wirtuozów. Grając na cztery ręce, Agnieszka i Krzysztof Książkowie stworzyli album bez precedensu w światowej fonografii.

Ukochany kompozytor Polaków miał zaledwie 16 lat, gdy – nie bez wpływu Józefa Elsnera, swojego nauczyciela w warszawskim Konserwatorium, który z upodobaniem pisał muzykę na cztery ręce – przeniósł na papier wariacje na temat „Pieśni Moore’a” niemieckiego kompozytora Ferdynanda Riesa. Młodzieńczy rękopis geniusza, stworzony trochę dla zabawy, a trochę z towarzyskiej konieczności, nigdy nie trafił do druku. Jego fragmenty odnalazły się dopiero w latach 60. XX wieku, a całość zrekonstruował pianista i kompozytor Jan Ekier. I choć trwający ok. 7 minut utwór nie jest częścią chopinowskiego, żelaznego kanonu, to dla współczesnych, młodych artystów okazał się pretekstem, by stworzyć fascynującą opowieść o salonowym muzykowaniu w Warszawie w początkach XIX wieku

Większą część albumu wypełniają zatem zachowane do dzisiejszych czasów kompozycje Józefa Elsnera, unieśmiertelnionego co prawda faktem bycia belfrem Chopina, ale też utalentowanego kompozytora. Jego utwory nagrane przez Książek Piano Duo pochodzą z ok. 1805 r. i dają spore pojęcie o tym, czego słuchało się – i grywało na cztery ręce! – w stołecznym towarzystwie w niespokojnej epoce Wojen Napoleońskich.

Pomostem między sonatą B-dur oraz kilkoma klasycystycznymi polonezami Elsnera, a zwiastującymi fascynację stylem brillant „Wariacjami…” Chopina, są odwołujące się polskiej muzyki ludowej kompozycje Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, kolegi pana Fryderyka ze szkolnej ławy w Konserwatorium. W przyszłości zdobędzie on szacunek jako dyrygent, organizator i kompozytor autor kilku oper, ale przede wszystkim jako wybitny pedagog, autor fundamentalnej w swoim czasie „Szkoły na fortepian”.

Istniejące od 2012 r. Książek Piano Duo powstało, gdy jego założyciele – Agnieszka Zahaczewska-Książek i Krzysztof Książek – mieli po 20 lat. Wspólnie studiowali na uczelniach polskich i zagranicznych, wspólnie zdobywali koncertowe i nagraniowe doświadczenia, wspólnie też pasjonują się muzyką prezentowaną na instrumentach historycznych: kopiach i oryginałach. Album „Alla pollaca!” nagrali na jednym z takich zabytków. To kunsztownie i pieczołowicie odnowiony instrument z istniejącej od 1728 r. londyńskiej manufaktury firmy John Broadwood & Sons. Bezcenny egzemplarz pochodzi ze sławnej kolekcji Andrzeja Włodarczyka w Słupnie, a rejestracji dokonano w warszawskim Studiu S-1 Polskiego Radia.

Krzysztof Książek: „Muzyka zyskała nową jakość. Unikalne, mniej masywne niż w przypadku współczesnych fortepianów, brzmienie Broadwooda, sposób strojenia i możliwości kolorystyczne instrumentu, stworzyły specyficzną aurę, bliską temu, z czym obcowali słuchacze 200 lat temu. Nasze nagranie wyczerpuje temat klasycystycznych utworów pisanych w Polsce na cztery ręce przynajmniej, gdy chodzi o dzieła, które przetrwały do naszych czasów. To muzyka popisowa, wymagająca uwagi i wykonawczej perfekcji, ale przelaliśmy w nie wiele szczerych emocji. Jesteśmy z Agnieszką małżeństwem, więc czasem trudno było nie przynosić pracy do domu, ale to też, wierzę, sprawiło, że jeszcze bardziej zżyliśmy się z Elsnerem, Dobrzyńskim i Chopinem”.